BIO NEKAD BIHOR GRAD

Radio Petnjica
-
0
BIO NEKAD BIHOR GRAD

Desetak kilo metara sjeverno od Be rana, iznad sela Bioče, na mjestu gdje se Lim sastaje sa svojom pritokom Lješ nicom, na teritoriji današnje opštine Petnjice nalazi se lokalitet Gradina. Na brdu Gradina (1057 m) u selu Podgrađe podižu se ru ševine utvrđenja, koje istraživači vezuju za grad Bihor.
Ostaci grada nalaze se na dosta visokom i stjenovitom brdu. Od Lima do zidina ima dobar sat hoda. Grad je vladao jednim dijelom doline Lima i dolinama manjih rječica koje se u njega ulivaju, otuda i njegov zgodan odbrambeni položaj i mjesto za kontrolu važ nih puteva. Utvrđenje Bihor nalazilo se i na značajnoj saobraćajnici koja je dolinom Lima spajala Budimlje s putevima u Plavu na jednoj I Sjenicom i Novim Pazarom na drugoj strani.
Bihor se prvi put pominje u jednom dokumentu iz dubrovačkog arhiva od 5. novembra 1450., kao mjesto gdje je upućen dubrovački karavan (in loco vocato Bichor), a jedan tovar svile ostavljen je kao zalog zbog nekih poreza (pro aliquibus daciis).Smatra se da je grad nastao u razvijenom srednjem vijeku (XIV vijek). Poslije osvajanja Bihor grada 1455. od strane Osmanlija, osmanska posada u njemu će boraviti sve do kraja XIX vijeka. Najraniji podaci o Bihoru iz perioda osmanske vlasti potiču iz 1477/78., tada je izvršen popis posadnika tvrđave. Za vrijeme osmanskog osvajanja veliki broj utvrđenja stradao je na prostoru Polimlja. U ve ćini dosadašnje literature mislilo se da je grad Bihor uništen. Međutim, popis posadnika tvrđave Bihor iz 1477/78. bilježi aktivnost utvrđenja poslije osvajanja.
Materijalnu osnovu članova posade činili su timari koje su uživali u seoskim naseljima: Zatona, Donje Dubave, Goduše, Poda, Donje Lozne, Radulića, Vrbice itd. U ovom popisu navedeno je koliko je selo imalo kuća, neženjenih, udovica i ukupan njegov prihod. Po gradu Bihoru dobila je ime čitava oblast od rijeke Lješnice do Kumaničke klisure. Zanimljivo je da ime Bihor nosi i jedna oblast u Erdelju, u Rumuniji.
Postoji nekoliko legendi vezanih za Bihor grad. Bihor se od početka osmanske vlasti počeo razvijati kao muslimansko naselje.
Povremeno u gradu javljaju se i stranci, tako da je zanimljivo istaći da jedan turski izvor iz 1566. pominje u Bihoru i grupu cigana (Čengâne tayfasĭ) za koje se kaže da su obavljali kovačku djelatnost. O značaju grada Bihora dovoljno je navesti to da je ubilježen na jednoj osmanskoj karti iz prve polovine XVI vijeka među
najvažnijim gradovima Balkanskog poluostrva. Dragocjenu dopunu pisanim izvorima predstavljaju materijalni ostaci utvrđenja. Grad je bio potpuno nepristupa čan, osim sa jedne strane od Podgrađa i predjela Police. Ali i sa ove strane moralo se peti poprečnim stazama da bi se čovjek popeo do tjemena uzvišenja na kome je grad. Tvrđava je podignuta na zaravnjenom krečnjačkom rtu pravca pružanja sjeveroistok – jugozapad. Dužina grada u ovom pravcu je 80 metara, dok se njegova širina, prilagođena reljefu, krećeod 10 do 50 metara. Najprostraniji dio se pruža prema sjeveru (40 x50 metara). Na jugozapadnoj strani nalazi se uži dio koji se završava u obliku klina. Cio zaravnjeni prostor bio je opasan zidom.Gradski bedem je zidan od krečnjačkog kamena.Najveći zid bio je na najpristupačnijoj strani prema Podgrađu. Stjenoviti dio vrha brda vjerovatno nije bio obuhvaćen kontinualnim zidovima, jer je sam po sebi već potpuno nepristupačan odozdo. Na sjeverozapadnom zidu uočava se kasnije ojačavanje postojećeg zida, što nam ukazuje da su vršene odre đene prepravke na ovoj tvrđavi.Na jugozapadu nalaze se ostaci temelja četvorougaone kule. U centralnom dijelu grada nalazi se cisterna za prikupljanje kišnice oko koje su vidljivi tragovi prostorija.Snadbijevanje vode predstavljalo je poseban problem za grad, što je bio i slučaj sa ostalim gradovima koji su bili na teško pristupačnim i strmim čukama. U narodu se smatra da je do ovog bunara (cisterne) sprovedena voda iz planine Bjelasice, kanalom ispod Lima. Na južnoj strain ispod Gradine je malo selo Podgrađe. Iz njega za grad preko strana vode dvije putanje kojima se mogu kretati pješaci i natovareni konji.
Dok je bilo života u gradu, očigledno je da su one bile šire.Može se samo pretpostaviti da je nekih građevina za smještaj posade moglo da bude u gornjem, nešto malo višem i širem dijelu grada pored zidova oko cisterne.Potrebno sprovesti sistematska arheološka istraživanja, na taj način mogli bi u cjelosti izdvojiti sve aze obnove i izgradnje grada. Zbog ovako zgodnog položaja, Bihor je bio središte, ne samo uže okoline, već i ključna tačka bližih i daljih oblasti.Ostaci utvrđenja prestavljaju dragocjena svjedočanstva o vremenu prošlom i pokazuju nam da je bihorska baština nezaobilazni dio naše kulturne tradicije

MARIJANA PREMOVIĆ (KOMUNA)

ČASOPIS “KOMUNA” O PETNJICI

Radio Petnjica
-
0
ČASOPIS “KOMUNA” O PETNJICI

Novi 23. broj časopisa za lokalnu samoupravu i njegovanje baštine “Komun@” odštampan je i već se nalazi na prodajnim mjestima širom Crne Gore.
KOMUN@ je ovoga puta na povećanom broju strana u cjelostije posvećena Petnjici i Bihorskom kraju i donosi veliki broj interesantnih tekstova iz svih oblasti sa tog područja.
Časopis započinje uvodnikom “Petnjica poput ponornice” iz pera Samira Agovića, prvog čovjeka petničke opštine koji ističe da “onaj koji se iole upoznao sa prošlošću ovog prelijepog kraja može steći utisak da su se vjekovi pomirili na ovom prostoru i da svaki od njih ravnopravno ima svoju storiju”.
U ovom broju Komune priča Predraga Lutovca iz praistorije Petnice “ Blago Jerininog grada” koja govori o o kulturnom dobru i arheološkom lokalitetu velike vrijednosti, kao i zapis o Bihor gradu dr Marijana Premovića koji piše o utvrđenju koje je nastalo u razvijenom srednjem vijeku. Tu je i veoma interesantna priča mr Saita Šabotića o bunama Bihoraca u osmanskom carstvu “U zindanu bosanskog vezira” koja govori o tome da bošnjačko stanovništvo u Bihoru nije prestajalo da pruža otpor agama i begovima u to vrijeme.
I ovoga puta ne izostaje pismo Branke Bogavac iz Pariza koja ovoga puta kaže da Bihor i ljude iz tog kraja vidi kao jedan mozaik u kome se svako biće dopunjavalo zahvaljujući onom drugom i nalazilo svoje pravo mjesto u tom vrtlogu života bez obzira na vjerske i ideološke razlike jer su stalno bili upućeni jedni na druge i u dobru i u zlu.
O velikoj arhitektonskoj vrijednosti petničke džamije piše Irfan Ramčilović i podsjeća da taj sakralni objekat nije služio samo u vjerske svrhe već da je njegova značajna uloga bila u opismenjavanju i očuvanju kulturnog identiteta stanovništa sa tog područja.
Dr Šemsudin Hadrović u pismu iz Sarajeva pod nazivom “Enigma koja traje “ kaže da dio enigme opstanka Bihoraca se nalazi i u rukotvorevinama prađedova i očeva koji su raznim alatkama bili prinuđeni da ih izrade kako bi svoje bivstovanje na ovome svijetu učinili lakšim, smislenim i održivim.
Vildan Ramusović u redovnoj Komuninoj rubrici dijaspora pod naslovom “Zavazda odani rodnoj grudi “ predstavlja Zavičajni klub iz Luksemburga, a Faiz Softić prvog radnika sa prostora Crne Gore Ismeta Muhovića koji je došao u ovu zemlju i dobio od svojih zemljaka nezvaničnu titulu “crnogorski princ od Luksemburga” ,a Meto Hadžikadrić u tekstu sa promocije Komune u Luksemburgu piše da je “Komun@ muzej koji se drži u rukama a koji se može pokloniti prijateljima i time ih oplemeniti i obogatiti znanjem iz prošlosti Crne Gore.
Dr Draško Došljak piše o ličnim imenima u Petnjici 1913.godine gdje podsjeća da je ime jedno od najvažnijih biljega pojedinačne posebnosti, a dr Šerbo Rastoder u ogledu o prezimenu Rastoder piše da se “Raz-Thedor vremenom transkribovao u Rastoder pa bi bukvalno značenje ovog prezimena moglo biti Prvi božji dar ili Prvi Tthedor”.
Mr Esko Muratović se bavi antropološkom teržinom i moralnom punoćom ukorijenjenih pojmova u bihorskoj leksici (muhabetu, haberu, berićetu, saglamu…)
Dr Anastazija Miranović piše o bihorskom ćilimu kao kulturnom dobru po kojem se prepoznaje bihorski kraj, a Latif Adrović u tekstu pod naslovom “ Po urneku moje majke Šadije” piše o snovanju i tkanju.
Ni ovoga puta ne izostaju eseji po kojima se Komuna prepozanje pa Ramiz Hadžibegović ovoga puta piše o testiji ”Sluga česmi gospodar čovjeku” u kojem ističe ”Da! Žena i testija su slične!Kad je voliš ne može se isprazniti…”. Rade Brakočević u zapisu iz bihorskog sela Lješnica podsjeća da danas na kraju druge decenije XXI vijeka tamo stalno živi samo šesnaest stanovnika, dok Enver Rastoder piše o prednostima seoskog razvoja Petnjice kao čarobnom ekološkom smiraju, a Samir Rastoder predstavlja jedini mediji iz ovog kraja Radio Petnjicu.
Na stranicama Komune i foto izložba Adema Ada Softića, posvećena starim i vrijednim fotografijama, pod nazivom “Bihorom kroz vrijeme”, a Elida Hadrović Osmanović podsjeća na Hakiju Hadrovića, prvog doktora nauka iz Gornjeg Bihora.
Tu su i tekstovi posvećeni razvoju školstva u Petnjici i najvažnijoj vaspitno-obrazovnoj instituciji u tom kraju Osnovnoj školi “Mahmut Adrović” iz pera Rifata Ramčilovića i Zorana M. Zečevića o Ćazimu Crnovršaninu, učitelju koji je zadužio bihorski kraj, kao i Galjanu Kršiću, prvom predsjedniku Opštine Petnjica u periodu od 1920 -1934.godine.
Mirsad Rastoder piše o bihorskoj muzicizuu tekstu sa naslovom “Harmoniko moja sjetom zalivena “, Sinan Tiganj o KUD-u “Bihor, a glavni urednik Komune Minja Bojanić predstavlja bihorskog slikara Mehmeda Muratovića u tekstu pod naslovom “Bihorski Da Vinči”
I u ovom broju ne izostaju teme iz sportske baštine, Tako Zumber Muratović piše o četiri decenije FK Petnjica, a Emil Ličina predstavlja fudbalskog reprezentativca Crne Gore, Elsada Zverotića koji kaže u ekskluzivnom razgovoru za Komunu da u njegovom srcu posebno mjesto ima na utakmicama crnogorska zastava koja se vijori na gradskom stadionu u Podgorici, a na kojoj piše Petnjica.Tu je i fudbalska priča o Mersudinu Miti Ličini, prvom Bihorcu na čelu jednog inostranog kluba i njegovim fudbalskim koracima od igračaFK Ribnica do predsjednika Fk Union iz Luksemburga.
U najnovijem broju Komune i tekst sa svečane dodjele priznanja časopisa Komun@ koja se dodjeljuju za doprinos, očuvanje, promociju, zaštitu, valorizaciju, afirmaciju i razvoj kulturne baštine Crne Gore čiji su laureati bili Željko Sošić, koji je bio dobitik Godišnje nagrade , Mišo Brajević, specijalne plakete i dr Adnan Čirgić i Portal MN Magazin kao dobitnici plaketa Komune.

Ovaj najnoviji broj Komune čitaoci mogu pronaći na svim kioscima štampe i ostalim prodajnim mjestima širom Crne Gore.

PETNJIČKA SLUŽBA ZAŠTITE I SPAŠAVANJA SPREMNA I ZA ZIMU

Radio Petnjica
-
2
PETNJIČKA SLUŽBA ZAŠTITE I SPAŠAVANJA SPREMNA I ZA ZIMU

Petnjička Služba zaštite i spašavanja ove zime ne želi da prepusti ništa slučaju. U prilog tome govori činjenica da su vozilo sa kojim raspolaže ova služba, opremili za zimske uslove. I pored toga što su radnici ove službe aktivni u ljetnjim uslovima kada su požari i kada je dopremanje vode domaćinstivma u pitanju, prema riječima komandira Adisa Ličine, služba će biti aktivna i spremna da reaguje i u zimskom periodu.

„Služba zaštite i spašavanja, do sada je bila fokusirana na dopremanju vode stanovnicima Petnjice koji imaju problem sa vodosnabdijevanjem. Do sada smo imali dvije intervencije kada su u pitanju požari. Moramo napomenuti da je ekipa Službe zaštite i spašavanja učestvovala u gašenju požara u Podgorici i na Cetinju. Radnici službe su uspjeli da izgrade garažu za specijalizovano vozilo, a sredstva smo obezijedili zahvaljujući opštini. Naravno, shodno našim mogućnostima, spremni smo i da priskočimo u pomoć kod čišćenja snijega. Nedavna posjeta Direktoratu za vanredne situacije bila je prilika da generalnog direktora upoznamo sa čim petnjička služba raspolaže i sa kojim problemima se suočava. Ova posjeta je bila prilika da kolege iz ostalih gradova zamolim da nam izađu u susret i dio svoje opreme doniraju našoj službi. Sa tim u vezi, zahvaljujem se službama iz Rožaja i Berana koji su prvi donirali odreženi dio svoje opreme. Očekujemo pomoć iz Podgorice i Pljevalja koji su izrazili spremnost da pomognu kako bi Služba zaštite i spašavanja iz Petnjice bila opremeljena po svim kriterijumima koji se tiču zaštite i spašavanja. U fazi smo pripreme kako bi uveli 24-čacovno dežurstvo“, kazao je za portal Radija Petnjica komandir Službe zaštite i spašavanja Adis Ličina.

DENIS BOŽOVIĆ

RAMDEDOVIĆU DVIJE MEDALJE NA SPECIJALNOJ OLIMPIJADI

Radio Petnjica
-
1
RAMDEDOVIĆU DVIJE MEDALJE NA SPECIJALNOJ OLIMPIJADI

Petnjičanin Denis Ramdedović, predsjednik NVO “Lica sa invaliditetom” iz Petnjice je na Specijalnoj olimpjadi u Podgorici ovojio dvije medalje, u košarci i stonom tenisu.
Događaj je održan u sportskom kompleksu Verde iokupio preko 35 učesnika: takmičare Specijalne Olmpijade, partnere, trenere i volontere iz većine crnogorskih opština.
Sportisti Specijalne Olimpijade su se takmičili u UNIFIED stonom tenisu u disciplinama singl, dubl i miks dubl, po pravilima Special Olympics Inernationala.

Prvenstvo Crne Gore je kvalifikaciona provjera za predstojeće Svjetske igre ,, Specijalne Olimpijade”, koje će se održati u Abu Dabiju, marta 2019 godine.

Ovo je još jedan u nizu događaja kojim ,,Specijalna Olimpijada”, obilježava Svjetski Dan osoba sa invaliditetom.

SKUPŠTINA BDZ CG U PETNJICI, BIRA SE PREDSJEDNIK

Radio Petnjica
-
1
SKUPŠTINA BDZ CG U PETNJICI, BIRA SE PREDSJEDNIK

Redovna izborna Skupština BDZ u CG održaće  se 6.12.2017 (srijeda) u Petnjici. Na Skupštini će biti imenovani organi stranke kao i predsjednik stranke.

Dosadašnju funkciju predsjednika stranke je pokrivao je Hazbija Kalač koji će, kako kaže izvor Radija Petnjica, biti kandidat i koji će, prema raspoloženju unutar stranke  i u narednom četvorogodišnjem mandatu biti na čelu BDZ.

BDZ u CG je osnovana prije četiri godine.

S.R.

DAN VOLONTERIZMA U PETNJICI: PRIKUPLJENE OSNOVNE NAMIRNICE ZA PORODICE SA KOSOVA

Radio Petnjica
-
0
DAN VOLONTERIZMA U PETNJICI: PRIKUPLJENE OSNOVNE NAMIRNICE ZA PORODICE SA KOSOVA

Povodom 5.decembra, Međunarodnog dana volonterizma, kancelarija za mlade pri opštini Petnjica je danas organizovala akciju sakupljanja osnovnih životnih namirnica za dvije porodice povratnika sa Kosova, koje su smještene u Petnjici.

“Cilj ove akcije jeste pomoći drugima i  razvijanje volonterskog duha kod omladine i razvijanje svijesti za humanitarnim radom”, istakla je za potal radija samostalni savjetnik u kancelariji za mlade u opštini Petnjica dr Nermina Muratović.

Prema riječima dr Muratović i u narednom period je planirano još akcija kako bi se mladi što više uključili u društveni život zajednice. Današnju akciju kancelarija za mlade sprovela je uz pomoć učenika Srednje mješovite škole u Petnjici. Akciju su podržali privatnici iz Petnjice, Doo Tref, Mesopromet, zemljoradnička zadruga Petnjica kao i zaposleni u zgradi opštine kako oni koji su uposleni u lokalnoj upravi tako i uposlenici u državnim kancelarijama, kao i profesori Srednje mješovite škole u Petnjici.

DENIS BOŽOVIĆ

JAVNA RASPRAVA O NACRTU ZAKONA O IZMJENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O SARADNJI CG SA ISELJENICIMA

Radio Petnjica
-
1
JAVNA RASPRAVA O NACRTU ZAKONA O IZMJENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O SARADNJI CG SA ISELJENICIMA

U subotu 02. Decembra 2017. godine – u prostorijama Generalnog konzulata Crne Gore u Frankfurtu, Njemačka, održana je Javna rasprava o Nacrtu zakona o izmjenama i dopunama Zakona o saradnji CG sa iseljenicima.

Pripremio:Osman Destanović

Uvidom u Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o saradnji CG sa iseljenicima koji je Uprava prethodno dostavila svim iseljeničkim organizacijama, konstatovano je koje su zakonske odredbe predloženim Nacrtom najviše pretrpjele izmjene i dopune, shodno njihovoj dosadašnjoj primjeni u praksi. Predstavnici dijaspore iznijeli su svoje prijedloge na određene dijelove dostavljenog Nacrta, koji će dalje biti proslijeđeni Radnoj grupi na razmatranje.

Pored predstavnika organizacija iz udruženja dijaspore u Njemačkoj, Javnoj raspravi su prisustvovali direktor Uprave za dijasporu i potpredsjednik Radne grupe mr Predrag Mitrović, II sekretar Milica Radojičić, konzul Dejan Vuković i generalni konzul CG u Frankfurtu Branislav Karadzić koji je ujedno bio moderator ovog skupa.

Višesatna Javna rasprava protekla je u konstruktivnoj atmosferi, razmjeni mišljenja i veoma aktivnom nastupu učesnika. Izdvajamo nekoliko interesantnih diskusija.
Gospodin Mijaz Ramdedović, predstavnik udruženja Evropa za Opštinu Petnjica iz Hannovera, prvi je dobio riječ i imao vrlo zapaženu diskusiju na koju su se nadovezali i ostali učesnici rasprave.

Ko smo to mi? Kako nam je ime? Dijaspora ili iseljenici?

Sta znaci naziv Dijaspora? Trazeci znacenje na wikipediji i drugoj literaturi dosli sam do sledece definicije
Dijaspora znaci u rasijanje,rasulost,rasejanost odnosi se na jevreje i grke koji su rasejani po drugim zemljama, u bratstvima: clanovi koji stanuju odvojeno. Naziv za bilo koji dio biljke koji se prirodnim putem odvaja od nje i dalje sam razmnozava.

Iseljenik ili Iseljeništvo je proces odseljavanja stanovništva s nekog prostora uzrokovan njegovim određenim, za stanovništvo odbojnim faktorima, ili – češće – jačim privlačnim faktorima nekog drugog prostora, u koji se stanovništvo seli.

„Mišljenja smo da je naziv „dijaspora“ prihvatljiviji onom dijelu gradjana koji su državljani Crne Gore tj. posjeduju licna dokument, pasoš ili ličnu kartu te doživljavaju Crnu Goru kao svoju domovinu, državu svog korijena, porijekla i državu u koju žele investirati, graditi je i pomagati, i na kraju se u nju vratiti .
Naziv „iseljenik“ je je možda prihvatljiviji za one gradjane porijeklom iz Crne Gore koji su se odrekli državljanstva Crne Gore pa su u tom smislu trajno orijentisani da žive u neku drugu zemlju, zemlju koja ih je prihvatila i u kojoj su stekli status državljanstva.
Gradjanima koji imaju državljanstvo Crne Gore nametati naziv „iseljenik“ konačno znaci moralno oduzimanje državljanstva, č ime se skoro explicitno šalje poruka da ih se Crna Gora odrice za sva vremena. Vjerujemo da Crna Gora ovim zakonomž eli postici sasvim suprotno, da podstice vracanje naših gradjana a ne da ih tjera iz Crne Gore.
Shodno rečenom, predlažemo radnoj grupi, nadležnoj za izradu i dopunu Zakona o saradnji sa iseljenicima da prije svega kroz izmjene ovog Zakona, kao i u svim drugim aktimau vezi sa ovim zakonom, naziv „iseljenik“ zamijeni, ili, u najmanju ruku dopuni sa nazivom „dijaspora“.
Gospodin Ramdedovic je u daljem nadasve emotivnom obracanju prisutnima apelovao da svako od sebe da svoj doprinos kako bi svi u ovom vremenu,koje nazalost brzo prolazi, mogli odraditi nesto korisno sa svoju domovinu, imajuci u vidu da je svaki pojedinac vrlo vazan te da imamo vrlo uspjesnu dijasporu koja je voljna i spremna za ulaganje samo se treba pronaci modus zajednickog rada. U ovom kontekstu veliku i vaznu ulogu igra Uprava za dijasporu te je apelovao da se kroz ovaj zakon jos vise i jace izrazi i regulise ekonomsi i privredni znacaj ovog zakona za saradnju Crne Gore sa dijasporom.
„Mi iz dijaspore koji ovo radimo, radimo kao patriote da bi odradili nesto korisno za nas, nasu djecu i nasu domovinu. Vi iz Crne Gore koji nam sada dajete ime, posto nasa udruzenja nijesu ili nijesu mogli da budu tamo na mjestu odlucivanja upozoravamo da nijesmo djeca/novorodjencad vec da i mi zelimo da se pitamo i odlucimo o nasem imenu i nasem statusu kroz ovaj zakon. Mi se zahvaljujemo i pozdravljamo ovakav vid komunikacije sa dijasporom gde ste Vi iz upraveza dijasporu pokrenuli ove javne rasprave i zato vam hvala i to je dobra poruka.
Zato apelujemo da budemo pametni i mudri kako Vi tako i mi a u nadi da ce nadlezni predstavnici, radna grupa sve do najveceg nivoa odlucivanja uvidjeti vaznost dijaspore za nasu domovinu „Dijete kad se odvoji od majke tek onda vidi sta je majka i koliko ona znaci u tom smisli nemojte od nas sirocad praviti“.

Ne smatramo sebe iseljenicima već dijasporom

Beka Seljimanjin, predsjednik Plavskogusinjsog Merhamta iz Olpi.

„ Vidite naši gastarbajteri, odnosno gradjani na privremenom radu u inostranatvu, ta generacija ljudi koji su dolje rođeni ovdje radili i zaradili svoju mirovinu vracaju se u svoj zavičaj kao penzioneri neki stalno, a drugi provedu i po 9 mjeseci godišnje u zavicaju. Meni je poznato više od 20 takvih slučajeva . I mi razmišljamo isto tako i zato ne smatramo sebe iseljenicima. Mi živimo danas ovdje sjutra možemo da se vratim u svoj rodni kraj šta smo onda doseljenici? Mi u CG posjedujemo svoju imovinu izmiravamo naše porezke obaveze možda i savjesnije nego neki stalni stanovnici. Dajemo svoj maksimalan doprinos u društveno političkim životu ne samo 2006.god. Ovaj naziv iseljenik može da nas uvodi u drugu kategoriju gradjana CG, kao takvi mi nećemo imati pravo glasa u svojoj državi, vjerovatno ćemo plaćati i veće porezke obaveze, tretirat će nas u svojoj zemlji kao strance. I ko zna još kakve negativne posledice. Ovaj naziv je za nas diskriminatorski i mi ćemo ovaj naziv ukoliko se on usvoji protiv naše volje ignorisati. Mi smo spremni i na kompromise da se nadje adekvatan naziv. U suprotnom mi ostajemo Dijaspora.

Naziv iseljenik neprihvatljiv.

Sokoli Dacic, dopredsjednik SCANJ-a iz Frankfurta.

“Nikad necu prihvatiti naziv iseljenik. Iseljenik je za mene, onaj koji se odselio iz svoje matične države. Posto sam ja prvi koji je pokrenuo pitanje za naziv “Iseljenik” a to se desilo 08.09.2017, kada su se na poziv SCANJ-a gostovali Vladika Mihailo i glavni Muftija islamske zajednice Bosnjaka u Njemacku Efendija Pašo Fetić. Tu sam dobio podršku od svija, da taj termin za nas nije pravilan. Danas u Konzulatu, Upravi za dijasporu sam skrenuo pažnju, da država i tekako treba da vodi računa i obrati paznju za svakoga njenog državljanina, jer toliko smo mali i to ne bi smeli da se i dalje rasipa. A vi me možete tako nazvati ili to nametnuti ali ja i mi to ne prihvatamo. Radna grupa za izmjene i dopune zakona treba to da shvati?

Mi smo Crnogorska dijaspora

Šaban Crnovrsanin, predstavnik udruženja Montehees iz Frankfurta.

“Ja sam mislio da ćemo se pojedinačno izjašnjavati po tačkama izmjenama i dopunama zakona o saradnji Crne Gore sa iseljenicima, lično se slažem sa 80% ovoga što su ovi ljudi govorili. Imam prijedlog i mislim da je naziv iseljenik neprihvatljiv te da smo mi Crnogorska dijaspora. Moje dijete ili naša djeca drže veliku Crnogorsku zastavu u sobi i sada ja treba sa mu kažem da je on iseljenik. To je neprihvatljivo”.
U daljem izlaganju gospodin Crnovršanin je vrlo iscrpno i detaljno dao konkretne prijedloge izmjena i dopuna zakona o saradnji Crne Gore sa crnogorskom dijasporom. Ovdje se izdvaja, između ostalih, jedan vrlo interesantan prijedlog: član 11, unapređivanje privrednog partnerstva, gde bi se od Uprave za dijasporu zahtijevalo ili očekivalo da u saradnji sa opštinama prikuplja sve interesantne projekte kao takve na jednom mjestu i plasira ih prema dijaspori sa ciljem lobiranja za njihovo izvršavanje, ostvarivanje i konkretne investicije.

Koristiti pravilnu terminologiju

Osman Destanović, Predsjednik UDBK-Njemačka iz Gütersloha.

” Prijedlozi izmjena koje smo pripremili za ovu priliku sadržani su u dokumentu koji je gospodin Miloš Bukilić proslijedio Upravi za dijasporu, tako da sad ne bih oduzimao vrijeme po tom pitanju sobzirom da su predhodnici u svojim diskusijama rekli srž. Predlažem da se tokom izrade zakona koristi pravilna terminologija. Dakle, meni lično je svejedno koji će se naziv koristiti DIJASPORA ili ISELJENICI, smatram da je u pitanju ugra riječi. Što bi naš narod rekao:’ Nije šija nego vrat’. Naziv: CRNOGORSKA dijaspora ili CRNOGORSKI iseljenici, kako god bilo, nije adekvatan. Po mom mišljenju Logičnije i pravilnije bilo bi: DIJASPORA CRNE GORE ili ISELJENIŠTVO CRNE GORE. Ne iz razloga što neko ima nešto protiv pridjeva “crnogorski”, već što takav izraz ukazuje na samo jednu etničku zajednicu. Izraz DIJASPORA CRNE GORE ili ISELJENIŠTVO CRNE GORE jasno ukazuje na državnu pripadnost svih koji otuda dolaze. Tako imamo nazive: Vojska Crne Gore, a ne Crnogorska vojska, dalje: Generalni Konzulat Crne Gore, Uprava za dijasporu Crne Gore … i td.. Sve druge institucije nose takav naziv. Po ovom prijedlogu akcenat se stavlja na državu Crnu Goru, a ne na etničku zajednicu.

Gradjani Crne Gore u dijaspori

Miloš Bukilić, predstavnik udruženja Montewuppertal iz Wuppertala

Do jučerasnje javne rasprave nijesam pridavao potrebnu paznju značenju pojmova “dijaspora” i “iseljenistvo”. Slusajuci jucerasnju argumentaciju odlucio sam da se time pozabavim. Mi smo gradjani Crne Gore koju zive i rade van granica svoje drzave. Nijesmo se iselili. Nijesmo je zaboravili. Ne trudimo se da prekinemo sve veze sa njom. I dalje imamo crnogorsko drzavljanstvo. I dalje je dozivljavamo kao svoju drzavu. Ucimo nasu djecu crnogorskom jeziku, tradiciji, obicajima. Ucimo ih da vole i postuju svoju drzavu, rodjake i prijatelje koji u njoj zive. Zato nijesmo “iseljenici” već gradjani Crne Gore u dijaspori ili rasijanju. Time ne smanjujemo nasu brojnost vec je umnozavamo u razlicitim drzavama i na razlicitim kontinentima. I primarno nadlezna institucija u nasoj drzavi se zove “Uprava za dijasporu”, ne “Uprava za iseljenistvo”. Zato se javlja dodatna sumnja sto se krije iza razlicitih pojmova koji, na prvi pogled, znace isto a bitno i sustinski se razlikuju. Nakon svega, ostaje mi da podrzim udruzenja koja su juce otvorila raspravu na ovu temu i zahvalim se na pravom sagledavanju bitnih cinjenica.

Maćehinsko ponašanje države

Rifat Stanković, predsjednik SCANJ-a iz Frankfurta

”Nasilno ispisivanje iz državljanstva nije dobra poruka. Zašto se nama ne omogući da zadržimo pasoš? Država se ponaša kao maćeha… Maćeha koja nije to dijete rodila! Ali mene je majka Crna Gora iznjedrila, ali me se stime odrekla. Treba naći Modus koji treba da zadovolji i nas koji imamo nasljedstva i koji dalje ulažemo u našu domovinu i slično. Odrediti mjesto ‘Ekonomskom pasošu’.

Zastupati stavove većine

Nenad Popović, predsjendik Savjeta za dijasporu Crne Gore

Gospodin Nenad Popović je rekao da on ne vidi neku veliku razliku u ovim nazivima te da je za njega sve jedno kakav će naziv biti, a s'obzirom da je on predsjednik Savjeta za dijasporu Crne Gore i član je radne grupe, maksimalno će se založiti da naš stav prenese u radnu grupu i ostale članove informiše o našim nastojanjima. Ostali članovi diskusije su tražili ne samo da informiše nego da se maksimalno založi i to prenese ovako kako smo to mi ovdje predstavili i on treba to tamo da prezentira. Gospodin Popović se složio sa ovim konstatacijama i napomenuo bez obzira šta on lično misli da će zastupati mišljenje i stavove većine dijaspore iskazane na ovoj Javnoj raspravi.

Diskusije dinamične, prijedlozi korisni

Predrag MItroivć, Direktor Uprave za dijasporu Crne Gore

Gospodin Mitrović bio verlo aktivan dajući odgovore na sva pojedinačna pitanja prisutnih, te pojašnjavao nejasne stavke iz prijedloga zakona koje su prestavljale nejasnoću. Rezimirajuću tok Javne rasprave izrazio je svoje zadovoljstvo radi ispoljenog interesovanja i mnogobrojnih prijedloga iznešenih tokom rasprave. Posebno je istakao da je stekao utisak o terminima ISELJENIŠTVO vs. DIJASPORA u korist termina DIJASPORA što su doprinijeli argumenti koje su diskutanti iznosili vrlo razgovijetno. Rekao je da će radnoj grupi prenijeti svoje utiske i stav, ali da ne može prejudicirati ishod sobzirom na brojnost člsnova radne grupe i prijedloga dijaspore iz drugih država i kontinenata.

Na kraju debate nije izostavio zahvaliti se prisutnim članovima skupa koji su došli iz udaljenih krajeva Njemačke od po vieše stotina kilometara. Po završetku Javne rasprave Generalni konzul gospodoin Karadzić je sa svojim saradnicima priredio zakusku kako to nalažu dobri običaji odličnog domaćina.

GRAĐANI JAVLJAJU: AUTOM TEŠKO DO LAZA

Radio Petnjica
-
0
GRAĐANI JAVLJAJU: AUTOM TEŠKO DO LAZA

Građani koji žive u selu Laze javljaju da je snijeg u tom dijelu opštine dostigao visinu od dvadesetak santimetara te da su putevi do njih skoro neprohodni.

“Situacija je danas slična, možda malo bolja, ali čišćeno nije, niti znam ko je zadužen za ovaj dio”, rekao je jedan od stanovnika ovog dijela opštine Petnjica.

 

IZ PRAISTORIJE PETNJICE: BLAGO JERININOG GRADA

Radio Petnjica
-
0
IZ PRAISTORIJE PETNJICE: BLAGO JERININOG GRADA

Osamdesetih godina proš loga vijeka, stručni tim Polimsko gmuzeja u Beranama rekognoscirao je teritoriju sadašnje opštine Petnjica sa ciljem da evidentira potencijalna kulturna dobra i arheološke lokalitete koji se pominju u stručnoj literaturi a utkani su u narodna predanja ovoga kraja. Tom prilikom obišli smo i kanjon Radmanske klisure u potrazi za pećinom koju mještani nazivaju „Jerinin grad“ ili samo Grad. Ova, po svemu neobična klisura, nalazi se na nadmorskoj visini od 1.200 metara, između brda Džilita i Stubice na zapadnoj i Stolova i Klinca na istočnoj strani. Tekući lagano i vjekovima, mala Radmanska rijeka prosjekla je u krečnjaku atraktivan kanjon koji na pojedimim mjestima nije širi od nekoliko metara. Bogata vodom tokom cijele godine Radmančica iz kanjona teče Ravništem a potom se strmo obrušava u pitomu i ravnu Petnjicu, gdje se ispod škole ulijeva u rijeku Popču.
U toj klisuri, dugoj oko 700 metara, evidentirano je nekoliko pećinskih otvora I okapina u kojima je nađen praistorijski keramički materijal. Svojim dimenzijama i bogatstvom arheološ kih nalaza izdvaja se pećina koju mještani nazivaju „Jerinin grad“. Pećinski otvor se nalazi na zapadnoj okomitoj strani, na oko 300 metara od Ravništa i ulaza u klisuru. Radi se o impozantnom objektu dubine 50, širine 25 i visine od oko 30 metara. Ulaz u pećinu je na oko 6 metara iznad vodotoka a odzidan je moćnim kamenim zidom koji je u osnovi širok 1,60 metara a očuvan je u visini od oko 8,00 metara. Zid je rađen od lomljenog i neobrađenog kamena spojenog krečnim malterom sa krupnijim rječnim agregatom.
Od osnove ka vrhu zid se sužava i vjerovatno, na kruništu, nije bio širi od jednog metra. Od zida ka unutrašnjosti pećine sediment se strmo uzdižu, a u najdubljem dijelu formiraju ravan plato koji je, u dugom vremenskom periodu služio kao stanište određenih ljuskih grupa ili zajednica.
Na ovom ravnom i najdubljem dijelu pećine, 1987.godine, Polimski muzej u Beranama je sproveo sondažna arheološka istraživanja i sa dvije ispitne sonde istražio površinu od 20 kvadratnih metara. Na osnovu nađenog materijala bilo je jasno da je pećina nastanjena krajem četvrtog milenijuma prije nove ere, u eneolitu i bronzanom dobu a da je podzidana i korišćena kao svojevrsna utvrda u rimskom periodu u drugoj polovini III i početkom IV vijeka naše ere. I pored relativno plitkog kulturnog sloja, prosječne debljine od 0,45 metara, nađeno je mnoštvo keramičkih fragmenata, koštanih i kremenih alatki , fragmenata rimske keramike, jedna krstasta fbula i jedan bronzani novčić Konstantina II. Dubina kulturnog sloja i relativno mala korisna površina unutrašnjosti pećine, nesumljiv je pokazatelj da je sezonski korišćena, a tragovi povremenog boravka ljudi postoje i u svim ostalim pećinskim otvorima i okapinama.
Posebno zadovoljstvo i izuzetan nalaz predstavlja naselje otkriveno na lokaciji Torine čije smo samo tragove i kratke odjeke života konstatovali u samom kanjonu. Torine se nalaze zapadno od ulaza u kanjon a predstavljaju relativno ravan i dominantan plato smješten ispod Džilita i Stubice. Plato je dug oko 150 metara, nejednake je širine, koja varira od 30 do 50 metara, a sa južne okomite strane podzidan je velikim kamenim blokovima. Dominantan položaj, lak pristup kanjonu sa tekućom vodom, idealni su uslovili za formiranje naselja o čemu svjedoče mnogobrojni fragmenti keramike i kremeni odbitci nađeni na strminama i vododerinama ispod zaravnjenog platoa.
Polimski muzej u Beranama je 2007, a potom i 2012. godine sproveo opsežna rheološka istraživanja radi utvrđivanja površine na kojoj se prostire ovo naselje, njegovu kulturnu i istorijsku pripadnost i vreme trajanja i opstajanja na ovom prostoru. Na južnoj strani naselja nalaze se podzide koje su postavljene radi formiranja ravnog korisnog platoa i radi sprečavanja i zaštite jedinog prilaza sa te strane. Prolaz ka klisuri je uzan i ravan tako da omogućava nesmetan prilaz vodi a služio je i za povlačenje stanovništva u kanjon u slučaju neposredne opasnosti, gdje je odbranu bilo lakše organizovati.
Pored velikog bogatstva arheološki pokretnog materijala (keramičkih fragmenata, kamenih i kremenih alatki i koštanih oruđa) mogli smo da izdvojimo i defnišemo pojedine objekte za stanovanje. Prije svega treba staći da je naselje formirano u eneolitu i da pripada poslednjoj fazi Vinčanske kulturne grupe, a nastalo je krajem 4. i početkom 3. milenijuma prije nove ere. Nosioci ove kulturne grupe po prvi put naseljavaju proctor Petnjice forniranjem naselja na lokalitetu Torine. Nesumljivo je da se u ovom periodu napušta sjedelački način življenja zasnovan na zemljoradnji a osnovni način opstanka bazira se na intezivnom stočarstvu
dopunjenom lovom i ostalom sakupljačkom privredom. Prije svega stočarstvo je bazirano na čuvanju stada u visočijim predjelima u toku ljeta i povlačenjem u ravnice tokom zimskog perioda. U ovom oscilovanom kretanju stanovništva praćena su i sezonska kretanja pojedinih divljih životinja, posebno jedne vrste jelena, pa je sasvim prirodan porast oruđa i alata rađenog od parošaka jelenskih rogova. Ove migracije su omogućile dodir različitih kulturnih grupa koje se bave pronalaženjem i eksploatacijom mineralnih sirovina koje obeležavaju ovaj vremenski period sa pojavom oruđa i oružja rađenog od samorodnog bakra, a potom i bronze.

Pećina Grad

Ove promjene u načinu življenja evidentne su i u vrsti i raznovrsnosti keramičkog materijala. Vinčanskoj kulturnoj grupi pripadaju fno obrađene keramičke posude, kultni sudovi sa protomima i mali keramički idol boginje plodnosti, uglavnom ezanih za period zemljoradnje. Vrlo brzo uočava se porast keramičkog materijala koji se može pripisati ranom bronzanom dobu ili Bubanj-Hum kulturnoj grupi. Nesumljivo je da su nosioci oba kulturna uticaja iste etničke grupe ali je mlađi material pragmatičan i drugačijeg tipa uslovljen samom potrebom a ne kulturološkim stilom. Nosioci obe kulturne grupe djelimično ukopavaju stambene objekte ovalnog ili elipsoidnog oblika a defnisani prostor je pokriven lakom drvenom građom ili kožom, poput indijanskog šatora. U okviru stambene jedinice nalazilo se ognjište a oko njega su nađeni cijeli i fragmentovani keramički sudovi, koštane i kamene alatke i sve ono što je bilo neophodno za život u takvim uslovima. Pošto je naselje sezonskog tipa korišćene su iste stambene površine pa smo zatekli nekoliko slojeva ognjišta formiranih na istom mjestu. O nesmetanim i neminovnim dodirom sa ostalim kulturnim grupama svjedoče I fragmenti keramičkih posuda koje pripadaju stepskim kulturnim grupama I Južnojadranskom tipu ljubljanske kulture.
Nosioci Bubanj – Hum kulturne grupe pokrivaju određeni prostor oko Niša a staništa i naselja se pružaju od Homoljskih planina preko Kosovske ravni sve do Skadra i Skadarskog jezera. Za sada Torine predstavljaju jedino naselje koje se može pripisati nosiocima ove kulturne grupe. Ono što posebno treba istaći je činjenica da Torine žive svojim životom sve do početka gvozdenog doba, u apsolutnoj hronologiji do kraja drugog milenija ili 1200 godine p.n.e.

Pećina Grad

Posebna pažnja Radmanskoj klisuri posvećena je krajem III i u IV vijeku naše ere, u periodu dominacije Rima na ovim prostorima. U rimskom periodu proctor Petnjice pripadao je provinciji Prevalis i uređena je u skladu sa agrarnom politikom Rima. Na ovom prostoru treba računati da je zemljište bilo podijeljeno I u vlasništvu rimskih građana koji su obrađivali i koristili dodijeljene im posjede. Na posjedima postoje određeni stambeni i ekonomski objekti koji do sada nijesu ubicirani. No, nesumljivo je da su početkom IV vijeka bili prinuđeni da u Radmanskoj klisuri izgrade jedno, neosvojivo uporište u koje su se povlaćili prilikom neposrednih opasnosti. Na ulazu u klisuru podigli su branu izgradnjom masivnog pregradnog zida i na taj način formirali neprohodno jezero koje se pružalo gotovo do samog ulaza u pećinu nazvanu Jerinih grad. Sama pećina je obezbijeđena podizanjem kamenog zida u visini od oko 11 metara. Pošto je na ulazu postojalo veštačko jezero a pećina podzidana formirano je neosvojivo uporište za sklanjanje stanovnika sa ovog prostora. O povremenom korišćenju ovog uporišta svjedoče nalazi bronzane krstaste fbule, bronzani novčić Konstantina II i mnoštvo fragmenata keramičkih i staklernih posuda.

PREDRAG LUTOVAC/KOMUNA

EMIR MURATOVIĆ: PUNA SALA NAJBOLJE GOVORI O KVALITETU PREDSTAVE

Radio Petnjica
-
2
EMIR MURATOVIĆ: PUNA SALA NAJBOLJE GOVORI O KVALITETU PREDSTAVE

Emir Muratović, mladi petnjički amaterski glumac, koji je prošlog petka imao premijeru u sali Centra za kulturu sa predstavom “Čovjek za sve”, rekao je za Radio Petnjicu da je zadovoljan nastupom i predstavom.

Tekst i režiju za ovu satiričnu komediju radio je Dragan Koprivica, a glavna uloga je povjerena Muratoviću.

“Na ovogodišnjem Festivalu dramskih amatera, koji je održan u Bijelom Polju, prof. Dragan Koprivica me je zapazio u ulozi u predstave “Poslednji čin komedije smrti” i to je bilo dovoljno da mi ponudi saradnju koja se i ostvarila kroz ovu predstavu. Prepuna sala i aplauzi najbolje govore o kvalitetu same predstave. Sada nam predstoji gostovanje kako u crnogorskim gradovima tako i u regionu, a u planu nam je i gostovanje u Luksemburgu i to u januaru. Želim da se zahvalim predsjedniku opštine Samiru Agoviću koji je dao značajan doprinos za ostvarivanje ovog projekta, kao i Centru za kulturu i Rehu Ramčiloviću predsjedniku “Divan” društva, a posebnu zahvalnost moram da iskažem prema Memu Skenderoviću, koji je maestralno odradio kada je u pitanju svijeto i ton. Naravno, prof. dr Draganu Koprivici takođe se zahvaljujem i nadam se da će saradnja trajati što duže, a prema prvim utiscima, mislim da smo na dobrom putu da to i ostvarimo”, kazao je Emir Muratović.

DENIS BOŽOVIĆ

1...602603604...867Stranica 603 of 867