Oktobar je Međunarodni mjesec borbe protiv raka dojke. Tim povodom, za portal radija, dr Jasmina Garčević je istakla da je kod žena karcinom dojke na prvom mjestu po uzrocima smrti i da se javlja kod žena mlađih od 20 godina a najčešći je između 55 i 70 godina starosti kao i činjenicu da, ukoliko se na vrijeme otkrije bolest se uspjesno liječi u 90% slučajeva.
„Od raka dojke oboli svaka dvanaesta zena u Crnoj Gori. Veliki zdravstveni problem predstavlja kasno otkrivanje raka dojke. Uzrok nastanka karcinoma dojke još nije poznat. Jedan od glavnih rizika je genetska, porodična predispozicija dok se većina karcinoma dojki javlja slučajno kod žena bez pozitivne porodične istorije, 5 do 10% svih karcinoma dojke je nasledno i povezuje se sa mutacijama u BRCA1 i BRCA2 genima“, istakla je dr Jasmina i dodala koji faktori rizika utiču na pojavu karcinoma dojke kao što su: učestali stresovi, prekomjerno konzumiranje alkohola, konzumiranje cigareta, ishrana bogata mastima i proteinima, izlaganje jonizujućem zračenju i hormonalna terapija.
„U rizičnu grupu spadaju žene u čijim je porodicama bilo karcinoma dojke (majka, sestra) zatim nerotkinje i one koje su rodile nakon 35.godine života, žene kojima je menstruacija nastupila prije 12.godine života i koje imaju menstruaciju trideset i više godina, Žene koje su operisale karcinom dojke imaju četiri do pet puta veći rizik od karcinoma u drugoj dojci, žene sa benignim proliferativnim bolestima dojke. Karcinom dojke je u početnom stadijumu bezbolan i bez simptoma. Simptomi na koje žena treba da obrati pažnju su pojava bezbolne kvržice koja je nepomična i ima nepravilne ivice, otvrdnuća ili tvrda mjesta u dojci, novonastale promjene u veličini dojke, crvenilo dojke koje ne prestaje, uvlačenje kože ili izgled naranžine kore, promjene izgleda bradavice i pojava iscjedka, svrab i pečenje oko bradavice. Dijagnoza se postavlja na osnovu kliničkog pregleda dojki, mamografija, ultrazvuk, magnetna rezonanca i biopsija.. Od početka epidemije korona virusa u martu 2020. god značajno je smanjen broj preventivni pregleda za rano otkrivanje raka dojke. Preporučuje se da žene redovno rade samopregled dojki. Promjene na dojkama mogu ukazati na razne hormonske poremećaje ali i na ozbiljnije promjene. Samopregled dojki se radi jednom mjesečno i na sledeće stvari treba obratiti pažnju kvržice, borice izbočevine na koži, crvenilo, bol, osip ili otok, bradavice koje su promijenile položaj ili koje su uvučene unutra, tečnost koja izlazi iz bradavica- žućkasta mliječna, providna ili krv. ukoliko postoji bilo kakva promjena treba se javiti izabranom ljekaru.
Pored samo pregleda ženama se preporučuje da održavaju zdravu tjelesnu težinu, da se bave fizičkom aktivnošću, da ne konzumiraju alkohol i cigarete. Rak dojke je prvenstveno bolest žena ali oko 1% karcinoma dojke se javlja i kod mučkaraca“, istakla je dr Jasmina Garčević za portal radija.
DENIS BOŽOVIĆ
