Radnom verzijom nacrta izmjena Zakona o izboru odbornika i poslanika predviđeno je da svi lokalni izbori budu sprovedeni 2027. godine, a precizan termin njihovog održavanja mogao bi da bude dogovoren početkom naredne sedmice, saznaju nezvanično “Vijesti”.
U radnoj verziji dokumenta, u koju je list imao uvid, piše da će “opšti lokalni izbori” biti održani 2027, prve nedjelje u aprilu ili maju “koja se ne podudara s državnim, drugim ili vjerskim praznicima”. U slučaju da dođe do podudaranja, onda bi, kako se navodi, izbori trebalo da budu nakon prve sedmice u jednom od tih mjeseca.
To znači da je neophodno “pomjeranje” svih izbora na lokalu koji bi trebalo da se održe prije 2027, odnosno produžavanje mandata vlastima u tim lokalnim samoupravama.
Do kraja godine trebalo bi da se ide na birališta u Cetinju, Mojkovcu i Petnjici, a sljedeće godine u Tivtu, Plužinama, Žabljaku, Bijelom Polju, Šavniku, Baru, Danilovgradu, Kolašinu, Pljevljima, Zeti, Plavu i Rožajama.
“Odbornicima skupštine opštine (SO) kojima mandat u skladu sa Zakonom o izboru odbornika i poslanika prestaje prije 2027, produžava se trajanje mandata do dana potvrđivanja mandata odbornika izabranih na prvim opštim lokalnim izborima. Odbornicima skupštine opštine kojima bi u skladu sa Zakonom mandat trajao i nakon 2027, mandat prestaje danom potvrđivanja mandata odbornika izabranih na prvim opštim lokalnim izborima”, piše u dokumentu.
Redovni državni izbori trebalo bi da se održe 2027, ali iako se u više navrata spekulisalo da bi mogli da budu organizovani s lokalnim, o tome nema riječi u radnoj verziji nacrta izmjena.
Izvor “Vijesti” iz jedne od vladajućih partija rekao je da postoji mogućnost da istog dana budu održani i lokalni i državni izbori, ali da će to biti naknadno dogovoreno. S druge strane, sagovornik iz opozicije tvrdi da parlamentarni izbori “ostaju u istom režimu kao i do sada” i da neće biti sprovedeni istovremeno s lokalnim.
Oba izvora kazala su da će skupštinski Odbor za izbornu reformu u ponedjeljak razmatrati predlog izmjena Zakona o izboru odbornika i poslanika. Nakon toga će, dodaju, u srijedu biti održan okrugli sto kako bi svi zainteresovani mogli da daju primjedbe i sugestije na tekst, te da će on potom biti upućen Skupštini na usvajanje.
Sagovornik iz vlasti rekao je da je plan da zakon bude izglasan do kraja mjeseca.
To je “Vijestima” saopštio i kopredsjedavajući Odbora za izbornu reformu Nikola Rakočević (Demokratska partija socijalista), poručivši da bi to bio “veliki reformski iskorak”. On je naveo da o preciznom terminu lokalnih izbora treba da se dogovore stranački lideri.
U radnoj verziji nacrta predloženo je da “opšte lokalne izbore” raspisuje Državna izborna komisija (DIK), a ne šef države koji to sad radi.
“Opšti lokalni izbori raspisuju se odlukom Državne izborne komisije. Državna izborna komisija raspisuje opšte lokalne izbore 90 dana prije dana održavanja opštih lokalnih izbora”, navodi se u dokumentu.
U njemu piše i da se vanredni lokalni izbori ne mogu raspisati u roku kraćem od devet mjeseci u odnosu na datum u kome se održavaju opšti lokalni izbori. Ako dođe do raspuštanja SO ili skraćenja mandata parlamenta u tom periodu, Vlada će, kako je navedeno, imenovati odbor povjerenika čiji će mandat trajati do konstituisanja nove skupštine.
Kako se dodaje, mandat odbornika izabranih na redovnim izborima trajeće od dana potvrđivanja mandata na prvoj sjednici SO, do dana potvrđivanja mandata odbornika novog saziva.
“U slučaju kad se u pojedinim opštinama mandati odbornika novog saziva ne potvrde u roku od 30 dana od dana proglašenja konačnih rezultata opštih lokalnih izbora, odbornicima prethodnog saziva skupština tih opština prestaje mandat, a funkciju skupštine do konstituisanja nove skupštine opštine vrši odbor povjerenika koji imenuje Vlada Crne Gore”, piše u radnoj verziji dokumenta u koji su “Vijesti” imale uvid.
Iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT) prošle sedmice su rekli da je održavanje svih lokalnih izbora na jesen 2025. “najpovoljnija opcija” za crnogorske birače, jer bi značila da nema uskraćivanja prava glasa bilo kojem građaninu kroz produženje mandata lokalnoj vlasti.
U njihovoj analizi navodi se i da bi održavanje državnih izbora s lokalnim bila “ozbiljna greška”, jer bi to, tvrde, “dodatno potisnulo lokalne teme i ugrozilo ravnotežu političkog predstavljanja”.
CDT, koji je pridruženi član Odbora za izbornu reformu, analizirao je opcije održavanja svih lokalnih izbora, osim na jesen ove godine, i na proljeće i jesen 2026. i 2027. Smatraju da bi opcija da opšti izbori budu u proljeće 2027. donijela uskraćivanje prava glasa duže od godinu za oko 47.000 birača (Cetinje, Petnjica, Mojkovac i Ulcinj), a kraće od godinu za dodatnih oko 187.000 glasača (Bar, Bijelo Polje, Danilovgrad, Kolašin, Plav, Pljevlja, Plužine, Rožaje, Tivat, Zeta, Šavnik i Žabljak).
Očekuje se i usvajanje predloga o izdvajanju više novca za partije
Izvor “Vijesti” iz vlasti rekao je da će Odbor Skupštini, skupa s predlogom izmjena Zakona o izboru odbornika i poslanika, uputiti i predlog izmjena propisa o finansiranju partija, kako bi ta dva akta bila usvojena u paketu.
Predlogom izmjena tog zakona predloženo je povećanje izdvajanja iz budžeta za redovan rad parlamentarnih stranaka – 0,8 odsto, umjesto dosadašnjih 0,5 odsto tekućeg budžeta.
Predloženo i da fizičko lice može za redovan rad i finansiranje izbornih kampanja političkog subjekta uplatiti najviše 10.000 eura, a pravno najviše 40.000 eura na godišnjem nivou. Prema postojećem zakonu, fizičko lice može da uplati najviše 5.000 eura, a pravno najviše 20.000.
Predložena je, između ostalog, i zabrana korišćenja prostorija državnih i organa lokalne samouprave, javnih ustanova i preduzeća u vlasništvu države ili opštine u svrhu izbornih kampanja.
IZVOR: VIJESTI
