Da Petnjica ima problem sa radnom snagom najbolje se može uvidjeti na primjeru kafe restorana Merak. Vlasnik ovog ugostitesljkog objekta u centru Petnjice već izvjesno vrijeme traži radnike.
„Sada trenutno tražim jednog radnika za rad u sali – konobar i jednog radnika za rad u kuhinji. Plata je od 200 do 400 eura, naravno, radni staž i osiguranje kao i hrana. Period obuke je obavezan, a ukoliko dođe radnik kojem nije potrebna obuka onda prima punu platu, u suprotnom, prima pola plate dok se god ne obuči za obavljanje posla. Imam uslova i potrebu da zaposlim nekog iz Petnjice da radi ali je očigledno da ne vole mladi da rade“, istakao je vlasnik restorana Merak u kratkom razgovoru za portal radija uz dobacivanje jednog od gostiju od susjednog stola da je za sve kriv sistem i država.
„Daju socijale i razno razna primanja pa mladi neće da rade. Više vole da sjede i primaju od države koliko toliko no da rade i zarađuju“, rekao je gost restorana Merak.
Slična situacija je još firmi koje posluju u Petnjici.
I Radio Petnjica već godinu bezuspješno traži novinare, mlade ljude željne istraživanja i rada u redakciji. Na više objavljenih oglasa se niko nije javio, pa se sve svodi na potragu preko prijatelja, poznanika….
Ponuda za posao u redakciji Radija Petnjica je otvorena za sve, a zainteresovani se mogu javiti na mejl [email protected]; [email protected], ili na broj telefona 067 833 411
U Beranama je održana konferencija pod nazivom “Klimatske promjene i NVO sektor“, kojoj su prisustvovali predstavnici nevladinih organizacija.
Konferencija se održavala dva dana i obuhvatila je sljedeće teme: Značaj politike održivog razvoja u Crnoj Gori, Ciljevi održivog razvoja i klimatske promjene, Strateški i zakonodavni okvir u oblasti klimatskih promjena, EU politika klimatskih promjena, Komparacija UN Ciljeva održivog razvoja i EU ciljeva, Obaveze na lokalnom i nacionalnom nivou Crne Gore.
Tokom Konferencije je premijerno prikazan film posvećen klimatskim promjenama, te predstavljen Priručnik primjera dobre prakse iz ove oblasti.
Konferencija se organizovala kroz projekat „Klimatske promjene – izazov budućnosti“, koji je finansiran kroz projekat “Zajedno za bolju klimu u Crnoj Gori” a realizuje se uz finansijsku podršku Evropske unije i Ministarstva javne uprave.
Na putnom pravcu od Podvada prema Polici, od danas važi totalna obustava saobraćaja u periodu od 9 do 14 časova, zbog ugradnje asfalta od Stenica prema Duljkovoj stanici.
Kako su saopštili portalu radija iz Bemax-a, totalna obustava saobraćaja će biti svakog dana u zakazanom terminu sve do trećeg septembra. Izvođenje radova, kako su istakli iz ove građevinske firme, teku planiranom dinamikom.
Mještani sela Kalica su prije nego što je došao prvi frižder u ovaj bihorski kraj, koristili prirodu kako bi čuvali namirnice za vrijeme ljetnjih vrućina.
Visoko iznad Kalice u “Slamskim homarima”, postoji pećina koja u narodu nema neko posebno ime osim ono po čemu je poznata i za šta je služila – Lednjača. Kaličiki zamrzivač ili frižder – Lednjača, bila je prekrivena gustom šumom koja je prije nekoliko godina izgorela i sada je to mjesto potpuno zapušteno i nepristupačno.
Kao i za sve u Bihoru i za Lednjaču postoji legenda koja živi i danas.
Legende su živahne kao život, tako stare kao stari, tako mlade kao deca, tako strašne kao naše muke i tako čiste kao istina koju tražimo. Ko zaista hoće da ih razumije moram im se prepustiti…
Nekada davno u Kaličkoj planini živjela su dva plemena koja nisu imala tako dobre medjuljudske odnose.
U jednom dijelu sela postojao je dobar izvor vode, dok je druga strana bila u oskudici, posebno ljeti.
Dio sela kojem je prijeko potrebna voda odluče da najljepšu djevojku iz njihovog kraja poklone kao dar i tako popravlje odnose.
Odluče saopštiti ocu koji je imao kćer jedinicu.
Otac teška srca, zarad svog bratstva odlučuje udati svoju kćer bez njenog pristanka
Djevojka ne želeći da svoju sreću prepusti drugima odluči se na bjekstvo.
Cijelo selo krene u potjeru za djevokom. Bježeći od svojih najmilijih, djevojka se krila u pećini koja je imala izvor, i od toga dana je niko više nije vidio.
U pećini se od tada zamrzla voda.
Ljudi iz plemena iz kojeg je bila djevojka zauvijek su napustili ovaj kraj.
Opština Petnjica je raspisala Javni poziv za zaposlene u organima i službama lokalne uprave, koji imaju najmanje šest godina radnog staža, od kojih poslednju godinu u opštini Petnjica a koji su zainteresovani za sporazumni prestanak radnog odnosa uz isplatu otpremnine.
Predlogom o sporazumnom raskidu ugovora je predviđeno da se zainteresovanim isplati otpremnina u visini od 50% mjesečne bruto zarade za svaku godinu radnog staža sa tim što iznos otpremnine ne može biti veći od 15 bruto zarada zaposlenog.
Između ostalog je predviđeno da zaposleni koji ispunjavaju uslove za odlazak u penziju i ako im do 67 godina života nedostaju do dvije godine, može ostvariti pravo na otpremninu u iznosu do šest bruto zarada. Javnim pozivom je predviđeno da zainteresovani mogu predate zahtjev starješini svog organa do 30.avgusta, 2019.godine.
Sudeći prema fotografijama, koje nam dolaze iz petnjičkih lokala, Zakon o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda u zatvorenom prostoru, u popunosti se poštuje i u bihorskom centru.
Mali broj ljudi, uglavnom nepušača, ispija svoju jutarnju kafu unutar lokala, dok je više njih na malobrojnim tersama u centru Petnjice.
Zakon o pušenju u zatvorenom prostoru stupio je na snagu 14. avgusta, a onaj ko ga prekrši rizikuje da plati kaznu i do 20.000 eura.
Adrovići, Šabotići i Rastoderi su među brojnijim prezimenima u Luksemburgu, a ne zaostaju mnogo ni druga bratstva iz Petnjice i okoline.
Prema sajtu forebears.io, u Luksemburgu živi 800 građana koji se prezivaju Adrović, ima i 673 Šabotića, 564 Rastodera, 411 Muhovića, 370 Škrijelja, 296 Agovića, 280 Ramdedovića…
Građana sa bihorskim prezimenima u najbogatijoj evropskoj državi ima više nego što Petnjica ima stanovnika, a zajedno čine više od jedan odsto od ukupno 590.000 stanovnika.
Bihoraca u toj državi ima skoro koliko i najbrojnijeg luksemburškog prezimena – Scmit.
Podaci sa sajta mogu se smatrati pouzdanim jer se njegovi podaci o najbrojnijim prezimenima u Crnoj Gori poklapaju sa onima sa Monstatovog zvaničnog popisa. Tako je Adrovića u Crnoj Gori za sada 500 više nego u Luksemburgu, a Šabotića je u domovini 130 više.
Međutim, ima i onih prezimena kojih je više u Luksemburgu. Muhovića je u Crnoj Gori 165, a tamo ih je skoro tri puta više. Rastodera je u Crnoj Gori 287, dok ih je u Luksemburgu duplo više.
Opština Petnjica je na popisu 2003. godine imala 9.760 stanovnika, a 2011. broj je smanjen na 6.713.
Prema zvaničnim podacima Eurostata, samo prošle godine u Luksemburgu je zvanično boravište dobio 201 državljanin Crne Gore.
Zbog velikog broja iseljenika i potrebe za čvršćim kontaktima sa zavičajem, Petnjica je jedina crnogorska opština koja ima kancelariju za dijasporu.
Direktorica kancelarije Amela Ramdedović kaže da je nesporna činjenica da u Luksemburgu boravi veliki broj ljudi koji su porijeklom iz Bihora.
“Lokalna uprava nastoji da održi komunikaciju i da kontinuirano produbljuje odnose sa dijasporom, ne samo kada je u pitanju dijaspora u Luksemburgu, već i sa dijasporom u drugim državama. Opština Petnjica prva je oformirala Kancelariju za dijasporu, i ustanovila manifestaciju ‘Dani dijaspore’ koja se tradicionalno organizuje svake godine, skoro dvije decenije. Zahvaljujući dobroj saradnji sa dijasporom iz Luksemburga, ove godine Opština Petnjica potpisala je sporazum o saradnji sa Opštinom Rumelanž iz Luksemburga, u kojoj živi znatan broj ljudi iz Bihora. U narednom periodu očekuju se konkretni rezultati u oblastima sporta, kulture, razmjeni učenika i studenata i na taj način stvori povoljan ambijent za neke veće projekte sa Opštinom Rumelanž i državom Luksemburg”.
Panorama Petnjice(Foto: Skupština)
Bihor je mjesto kojem se dijaspora, kako je kazala, vrlo rado vraća i mjesto gdje uobičajeno provodi svoj godišnji odmor, odnosno najmanje jednom godišnje borave u zavičaju.
“Dijaspora vrlo aktivno učestvuje i doprinosi razvoju Petnjice u svim oblastima, kroz pomoć i donacije. Daje veliki doprinos za razvoj infrastukture, kroz adaptaciju vjerskih objekata, ali i mnogih drugih investicija. Dijaspora je uvijek aktivna kada su u pitanju humanitarne aktivnosti, poput pomoći socijalno ugroženom stanovništvu Petnjice, ali i stipendiranju studenata i učenika. Sve navedene inicijative potvrđuju privrženost dijaspore matičnoj zemlji i svom zavičaju”, navela je Ramdedović.
Podaci sa sajta o prezimenima u Luksemburgu su iz 2014. godine, a Ramdedović kaže da se posljednjih godina isleljavanje nije povećalo već smanjilo.
“Opština Petnjica vodi evidenciju o broju ljudi koji se odluče da svoj život nastave u inostranstvu. Podaci sa kojima raspolažemo govore da je u posljednjih pet godina 115 lica napustilo Petnjicu i otišlo u neku od zemalja EU, od čega se najveći broj ljudi odlučilo za život u Luksemburgu. Kada su u pitanju uporedni podaci, možemo konstatovati da je u periodu prije 2014. taj trend odlazaka bio znatno intenzivniji, a da su te brojke manje kada je u pitanju period nakon te godine”.
Standard odličan, a nije teško dobiti nastanjenje
Ramdedović navodi da ima više razloga zašto se Bihorci u tako velikom broju odlučuju da svoj novi život pronađu baš u Luksemburgu.
“Činjenica je da je u pitanju zemlja sa izrazito povoljnom socio-ekonomskom situacijom, gdje je standard građana na visokom nivou. Zbog te ali i mnogo sličnih okolnosti, tradicija naseljavanja zemalja poput Luksemburga se i dalje nastavlja. Ono što doprinosi tako masovnim odlascima u Luksemburg su svakako i povoljni uslovi za rješavanje statusa stranaca koji se odluče da svoj život nastave u toj zemlji”.
Supružnik i radnik često se u zavičaju traži
Ramdedović kaže da je u proteklih pet godina primjetan i trend odlazaka u inostranstvo, zbog stupanja u brak sa osobom koja već ima boravište u inostranstvu.
“Mnogi pojedinci koji žive u dijaspori odlučuju se da stupe u brak upravo sa osobama koje žive na području Bihora, te nakon sklopljenog braka prelaze i nastavljaju zajednički život u inostranstvu. Takođe, jedan od razloga za iseljenje jeste činjenica da respektabilan broj ljudi iz Petnjice u Luksemburgu imaju razvijene sopstvene biznise, te kada im se ukaže potreba za radnom snagom, oni se vrlo često odlučuju da angažuju upravo ljude iz svog kraja”.
Radnici komunalnog preduzeća iz Petnjice svakodnevno su na terenu i izvode radove na sanaciji oštećenih lokalnih putnih pravaca.
Juče su radili u zaseoku Skenderovići na izradi potpornog zida u dijelu puta koji je zbog klizišta pretrpio štetu pa je bio neprohodan, dok su u Vrbici ukopavali propuste.
Predsjednik opštine Samir Agović sa saradnikom Alenom Pljakićem, obišao je juče radove na putnom pravcu Javorova – Murovac gdje se izvode radovi na izmještanju dijela puta.
„Ovdje se radi o lokalnom putnom pravcu i to u dijelu gdje je stari put bio sa velikim usponom i pričinjavao je našim mještanima velike smetnje tokom odvijanja saobraćaja. Sada se radi na ublažavanju pedencije tako da će saobraćati puno lakše na ovom dionici između ova dva sela. Radove izvodi “Pelengić-trade”, preduzeće koje je inače koncesionar na području MZ Javorova. Očekujem da će radovi biti završeni za par dana i da će saobraćaj biti u ovom dijelu lokalnog puta pušten. Ovaj putni pravac je bio veliki problem za mještane, a posebno kod prevoza učenika u zimskim uslovima. Sada će sve biti mnogo lakše za sve“, istakao je Agović za portal radija uputivši zahvalnost ljudima iz firme Pelengić-trade koji su u više navrata izašli u susret zahtjevima kako građana tako i lokalne uprave za sanaciju lokalnih putnih pravaca.
Radove na novom putnom pravcu radi ublažavanja nagiba, finansirani su od strane opštine Petnjica.
U petak, 9. avgusta u sali Centra za kulturu Petnjica održan je koncert u čast proslave 40 godina postojanja Kulturno-umjetničkog društva „Bihor“. KUD „ Bihor“ osnovano je davne 1979. godine, a osnivanju su prethodile priredbe koje su održavane u našim osnovnim školama a zahvaljujući entuzijastima na čelu sa profesorom Salijom Adrovićem, KUD je zvanično osnovan 21.12.1979. godine na delegatskom principu, kada su usvojeni statut, ime društva i glavni organi. Društvo je bilo aktivno sve do kraja 1989. kada prekida sa radom. Do ponovog aktiviranja ovog društva došlo je 2004. godine i od tada radi u kontinuitetu sve do sada, sa kraćom pauzom od 2006. do 2008. godine.
Koncert povodom proslave, čiji su pokrovitelji opština Petnjica,a koji je finansijski podržalo Ministarstvo kulture projektom u okviru manifestacije „Bihorsko kulturno ljeto“, otvorili su članovi KUD-a „Bihor“ koji su predstavili koreografiju „Babovo kolo“ koje predstavlja autentično kolo ovog kraja i koje je ispraćeno neprestanim aplauzom publike koja je ispunila salu petnjičkog Centra za kulturu do posljednjeg mjesta. Nakon premijere „Babovog kola“, najmlađi članovi ovog KUD-a odigrali su koreografiju „ Moravac“ i izazvali opšte oduševljenje kod publike.
U ulozi voditelja koncerta našao se voditelj RTCG i autor emisije „Zapis“, Miomir Maroš, a čast da otvori proslavu povodom 40 godina postojanja KUD-a Bihor pripala je predsjedniku opštine, Samiru Agoviću, koji je prilikom svog obraćanja istakao značaj KUD-a „Bihor“ u promovisanju kulture i tradicije, ali i opštine Petnjica. Publici su se obratili i predsjednik skupštine KUD-a, Rifat Ramčilović, i dr Šemsudin Hadrović. Aktuelni predsjednik KUD-a „Bihor“, Sinan Tiganj, u svom govoru predstavio evoluciju ovog društva, odnosno informisao publiku o početku i nastanku ovog društva koje već 40 godina u kontunuitetu predstavlja kulturu i tradiciju ovog naroda.
Osim oficijalnog dijela, proslava je sadržala i kulturno-zabavni program u kojem su, pred KUD-a „Bihor“, učestvovali su i prijatelji i gosti ovog društva: KUD „Vesna“ iz Mojkovca, KUD „Kolo“ iz Berana, KUD „Vrelo Ibra“ iz Rožaja, KUD „ Biser“ Tojšići iz Tuzle i mladi harmonikaš Emin Smakić, a članica KUD-a „Bihor“ Hana Muratović recitovala je pjesmu posvećenu fokloru bivše članice Dijane Tiganj.
Gosti iz Tuzle, KUD „Biser“ Tojšići i KUD „Bihor“ odabrali su proslavu 40 godina postojanja kao idealni trenutak za bratimljenje ova dva foklorna društva, čime su krunisani dugogodišnje prijateljstvo i uspješna saradnja, a čin bratimljena svečano je izvršen potpisivanjem memoranduma predsjednika KUD-a „Biser“ Mehmeda Hodžića i predsjednika KUD-a „Bihor“ Sinana Tiganja.
Na kraju koncerta povodom proslave 40 godina postojanja potpredsjednika opštine Muslija Kalić u ime KUD-a „Bihor“ uručio je priznanja najzaslužnijim pojedincima koji su podržavali ovo društvo u navedenom periodu: Opštini Petnjica, UFACG,“ ZK Bihor“ iz Luksemburga, bratstvu Ličina, dr Miomiru Marošu, umjetničkom rukoviodiocu Rešadu Šabotiću, bivšim predsjednicima KUD-a Saliji Adroviću, Ibrahimu Pačarizu – posthumno, Misinu Ličini, Nihadu Kršiću, Rehu Ramčiloviću i aktuelnom Sinanu Tiganju, ali i predsjednicima Skupštine Bajramu Ramčiloviću – posthumno, Osmanu Hadroviću, Rifatu Ramčiloviću i Ibišu Kujeviću.
S druge strane, predsjednik Skupštine KUD-a Rifat Ramčilović uručio je plakete sponzorima proslave i prijateljskim društvima : Seminu Čivoviću, Edinu Šabotiću, Misinu Ramčiloviću, Šefadilu Ličini, Esadu Palamaru, Edinu Ličini, Enisu Ćosu Muratoviću, Mijazu Ramdedoviću, Aliji Muhoviću, Fehu Ramčiloviću, ali i kulturno-umjetničkim društvima: „Kolo“-Berane, „Vesna“ – Mojkovac , „Biser“- Tojšići, „Vrelo Ibra“ – Rožaje koja su se predstavili igrama i oduševili prepunu salu Centra za kulturu, kao i i društvima koji su bili gosti na drugim manifestacijama KUD-a„Bihor“: KUD-u „Lim“-Berane, „Vrela Rinbička“-Podgorica i „Tekstilac“-Bijelo Polje.
Na kraju manifestacije predsjednik KUD-a „Bihor“ Sinan Tiganj je uručuo plakete: humanitarnoj organizaciji „Bratska Ruka“ i Bošnjačkoj dijaspori Crne Gore iz Švajcarske , Bošnjačko donatorskom Fondu – Luksemburg, Radio Petnjici, Hamdiji Smajiću kamermanu iz Kalesije i bivšim članovima koji su bili prisutni i sadašnjim članovima društva. Koncert je završen igrom „Teslić“ KUD-a „Bihor“.
