BIHORSKA DUKLJA: USKORO PJEŠAČKOM STAZOM DO TORINA I PEĆINE GRAD

Lutovac i Latić ispred pećine
Ne postoji nijedna lokacija u opštini Petnjica pa i šire na sjeveru Crne Gore koja je atraktivnija i bogatija sa kulturno-istorijsko-prirodnim potencijalima i sa pristupačnošću terena i mogućnosti da se valorizuje, od “Pećine Grad” i “Torina”. Pored istorijskog bogatstva i prirodne raznolikosti terena, koji je zanimljiv i bez arheoloških otkrića ovo nalazište je stavljeno u centar interesovanja jer su pronađeni materijalni dokazi postojanja kulture življenja starije od 5.000 godina.
U periodu prije vraćanja statusa opštine Petnjica, osim arheoloških istražvanja, i aktivnosti koje je provela NVU Centar za seoski razvoj u postavljanju turističke signalizacije, nije bilo značajnijih napora i interesovanja institucija, da se ovaj lokalitet uredi i da se valorizuju njegove turističke vrijednosti. Vraćanjem statusa opštine, pored brojnih izazova koji su se našli pred malom i neiskusnom administracijom, stajao i je ovaj spomenik kulture življenja, resurs sa kojim opština i cio region, mogu da brendiraju ovo područje kao izvorište hiljadugodišnje posebne kulture življenja, koja je dio mnogih svjetskih civilizacija, ali koja je odlično sačuvana i nije do kraja istražena. Nedostatak novca i neizgrađenost kapaciteta nijesu bili prepreka da se u saradnji sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma CG i Nacionalnom turističkom organizacijom, nakon pripreme projekta i apliciranja na Poziv NTO dobiju sredstva da se uredi pristup arheološkom loklitetu Torine i staza do pećina Grada.
 “Pokazala se potreba da se ovi lokaliteti koji su jako blizu jedan drugom, spoje pješačkom stazom i učine se dostupnim turistima koji bi tu atrakciju sigurno rado posjećivali. Imajući u vidu da se pećina Grad nalazi u klisuri i da je teren strm i nepristupačan, neophodno je na stazi uraditi dosta intervencija, da li sa zidanjem kamenom ili sa postavljanjem visećih čeličnih ankerisanih mostova, sve kako bi se omogućio nesmetan prolaz do pećine. Pored izazovnog terena treba voditi računa i o tome da se sačuva arheološka vrijednost lokacije, pa smo projektom predvidjeli da cijelu realizaciju projektnih aktivnosti, pored arhitekte prate i arheolozi, sve u cilju da se zadovolje najviši standardni kada je u pitanju uređenje ovakvih lokacija, ali i da se projekat implementira na najbolji mogući način koji će obezbijediti održivost projekta. Realizacijom ovog projekta, čak i djeca i ne toliko fizički spremni ljudi  bez problema mogu obići ove znamenitosti! Implementacijom ovog projekta i uređenjem lokacije stvoriće se uslovi da lokalna turistička organizacija preuzme gazdovanje ove lokacije. To je prilika da se ovo blago opštine Petnjica i cijele CG sačuva, valorizuje i da se naplaćuju ulaznice, prodaju suveniri, knjige, marketinški materijal koji bi bio osmišljen i urađen na osnovu materijala i građe koji su autentični i potiču sa ovih lokaliteta”, rekao je Ismet Iko Latić, savjetnik predsjednika opštine za međunarodnu saradnju.
Nacionalna turistička organizacija je za ovaj projekat opredijelila 4.920 eura. Opština Petnjica će preko lokalne turističke organizacije obezbijediti sredstva za implementaciju dijela projektnih aktivnosti koje se tiču postavljanja turističke signalizacije, izrade promotivnog materijala kao i organizovanja izložbe i otvaranja lokaliteta.
“Cilj je da se obezbijedi prva uređena turistička destinacija na prostoru opštine Petnjica. Posebno mi imponuje to što imam priliku da završim nešto što su mnogi počinjali i da ugradim sebe u nešto što su započeli neki plemeniti ljudi prije više od 5000 godina stvarajući oružja i oruđa ali i umjetnička djela. Čast je skloniti dio prašine sa tog kulturnog blaga i otkrenuti vrata da se šira javnost upozna sa bogatsvom ovog kraja”, kaže na kraju Latić.
boks
N: PEĆINA GRAD – KRALJIČIN GRAD
Pećinski otvor se nalazi na zapadnoj, okomitoj strani uskog kanjona, na oko 300 m od kaptaže seoskog vodovoda. Radi se o impozantnom objektu dubine 50, širine 25 i visine oko 30 m. Ulaz u pećinu, podzidan je moćnim kamenim zidom koji je u osnovi širok 1,60 m, a očuvan je u visini od oko 8 m. Na najvišem i najdubljem dijelu pećine, 1987. godine, Polimski muzej je sproveo sondažna arheološka istraživanja i sa dvije ispitne sonde istražio površinu od 20 m2. Na osnovu nađenog materijala bilo je jasno da je pećina bila nastanjena u neolitu i bronzanom dobu. I pored relativno plitkog kulturnog sloja, prosječne debljine od 0,45 m, nađeno je mnoštvo keramičkih fragmenata, koštanih i kremenih alatki, fragmenata rimske keramike, jedna krstasta fibula i jedan bronzani novčić Konstantina II. Polimski muzej u Beranama, u periodu od 3.9. do 12.9.2007. godine, sproveo je sondažna arheološka istraživanja Radmanske klisure – lokaliteta Torine.